Aug 30, 2021 20:44 Europe/Sarajevo
  • Jačanje evropske radikalne desnice u sjeni nastavka migrantske krize

SaharTV - U proteklim sedmicama, Evropa je nekoliko puta optužila Lukašenka da namjerno redovnim letovima svakodnevno prebacuje migrante u Bjelorusiju, te ih šalje na granicu s Litvanijom kako bi ušli na tlo Evropske unije.

Stranke i grupe radikalne desnice u Evropi u proteklim su mjesecima prešle uzlaznu putanju svog rasta. Taj politički tok, koji se prepoznaje na osnovu karakteristika poput protivljenja primanju migranata, protivljenja Evropskoj uniji, islamofobije i sl, uspio je dobiti veliki broj glasova na različitim nivoima – od opštinskih izbora do državnih nivoa poput parlamentarnih ili predsjedničkih izbora, pa čak i na naddržavnom nivou poput Evropskog parlamenta. On je danas u gotovo svim evropskim državama postao jedno od uticajnih političkih krila na način da, čak i ako na nekom nivou nema direktno učešće u vlasti, djeluje stvarajući uticaj na javno mnijenje, pokretanjem različitih kampanja, naglašavajući nacionalne vrijednosti i većom kontrolom na granicama, u pravcu suprotstavljanja liberalizmu.

Uprkos tome, zbog različitosti tih stranaka u brojnim evropskim državama, one se u vezi s inostranom politikom i međunarodnim pitanjima ne mogu podijeliti na osnovu jednog jedinstvenog obrasca. Iako se smatra da su približavanje Rusiji i suprotstavljanje Evropskoj uniji dva glavna temelja inostrane politike većine tih stranaka, postoje i izuzeci. Naprimjer, Poljska ili Ukrajina imaju negativno viđenje Rusije, koje proističe iz njihovih geopolitičkih i historijskih okolnosti.

S druge strane, nazvati te stranke i grupe fašističkim ne bi bilo precizno, jer se većina stranaka radikalne desnice udaljila od svojih fašističkih predaka, te je, posebno na polju rasizma, tu temu nastojala zamijeniti kulturnim zabrinutostima i identitetom, kao i pristizanjem stranih imigranata.

Oni vjeruju da se strani imigranti trebaju vratiti u svoje matične zemlje. Pitanje migracije i dolaska izbjeglica u Evropu smatra se jednim od glavnih faktora postizanja moći tog političkog toka. To se posebno ističe nakon 2015.god, koja je postala poznata po migrantskoj krizi.

Te stranke opsežne migracije smatraju potencijalnom prijetnjom za državnost u svojim zemljama te s tim u vezi optužuju vladajuće političare, glavne stranke i Evropsku uniju da nisu dovoljno strogi pri sprječavanju ulaska stranih migranata i izbjeglica. Ono što se da primijetiti jeste da različite evropske države, s obzirom na svoj geografski položaj, imaju različita iskustva i okolnosti po pitanju migracija i dolaska izbjeglica.

Naprimjer, neke poput Italije, našle su se direktno na liniji ulaska migranata u Evropu.  Italija je proteklih godina bila svjedok pristizanja migranata trasom poznatom kao centralno-mediteranska ruta. Ili, druge zemlje poput Mađarske, imaju slična iskustva s kopnenom balkanskom rutom. Zapadni Balkan je jedan od glavnih puteva koji migranti iz Sirije i Afganistana koriste za ulazak u Evropsku uniju, a u proteklom mjesecu, njihov dolazak porastao je za 90 posto. 

Stručnjaci predviđaju da će s obzirom na novonastalu situaciju u Afganistanu, zbog povlačenja SAD iz te zemlje, veliki broj Afganistanaca krenuti putem Evrope, što će po evropske zemlje, posebno za one na zapadu Balkana, imati posljedice u sferama sigurnosti, ekonomije, kulture i zdravstva.

Dolazak migranata i izbjeglica u proteklim godinama doveo je do značajnih promjena, od kojih se može ukazati na nekoliko:

Desničarska stranka Alternativa za Njemačku (AFD) je nakon gotovo 70 godina ušla u njemački parlament kao prva radikalna desničarska stranka. Stranka Nacionalno okupljanje u Francuskoj uspjela je na izborima, zajedno s Makronom (Emmanuel Macron), potisnuti sve tradicionalne stranke i stići u drugi krug glasanja. U Italiji, stranka radikalne desnice Liga uspjela je dobiti mjesto u koalicionoj vladi, a u centralnoj Evropi, stranke radikalne desnice dobile su vlast u Poljskoj i Mađarskoj. U Britaniji su ličnosti radikalne desnice poput Najdžela Faraža (Nigel Farage) imale značajnu ulogu u napuštanju Evropske unije. U Skandinaviji, desnica u Švedskoj uspjela je ostvariti određene uspjehe.

Osim toga, pitanje migracije nije ograničeno samo na desničarske stranke i političke tokove, nego je generalno u proteklim godinama postalo jedno od glavnih pitanja političke scene u Evropi, dok i u javnom mnijenju evropskih građana zauzima značajno mjesto. 

U proteklim mjesecima, Bjelorusija je koristeći svoj geopolitički položaj, i s obzirom na nedavne razmirice s Evropskom unijom, uspjela iskoristiti pitanje migracija kao polugu za stvaranje pritiska Evropskoj uniji. Uprkos optimizmu Zapada, Lukašenko je prevazišao nemire iz proteklih godina, a sada je, oslanjajući se na podršku Rusije, postao nova osovina sučeljavanja na relaciji EU-Rusija.

U proteklim sedmicama, Evropa je nekoliko puta optužila Lukašenka da namjerno redovnim letovima svakodnevno prebacuje migrante u Bjelorusiju, te ih šalje na granicu s Litvanijom kako bi ušli na tlo Evropske unije.

Kao početno odredište tih letova navode se Bagdad i Istanbul. Iako je Lukašenko odbacio takve optužbe, jasno je da on vrlo svjesan geopolitičkog položaja svoje zemlje i slabosti Evropske unije naspram dolaska migranta. Ranije je Turska oslanjajući se na isto pitanje i prijeteći da će poslati migrante prema Evropskoj uniji, uspjela dobiti brojne poene i iskoristiti to pitanje kao sredstvo za cjenkanje.

S obzirom na posljednja dešavanja u Afganistanu i mogućnost formiranja novog talasa migranata prema Evropskoj uniji, opasnost od dolaska na vlast radikalne desnice veća je nego ranije, od čega će konačnu korist imati Rusija koja je u proteklim godinama javno podržavala taj tok.

Istovremeno, nastavak okolnosti izazvanih koronavirusom i njihova iscrpljujuća priroda, doveli su do demonstracija određenih političkih tokova protiv vakcinacije i pristalica teorija zavjere protiv vlada. Na tim demonstracijama oni kritikuju uvođenje ograničenja, i koriste novonastale okolnosti da pridobiju nezadovoljne građane. Trenutno, veliki broj pristalica takvih teorija gaji skolnosti prema radikalnoj desnici i optužuju vlade da uvođenjem pravila i ograničenja namjeravaju ukinuti građanske slobode.

Ekskluzivno PISjournal

tagovi