Danska obavještajna služba pomogla je američkoj NSA da uhodi evropske lidere
SaharTV - Skandal sa NSA počeo je još 2013. godine kada su njemački mediji objavili otkrića bivšeg agenta CIA Edwarda Snowdena. Od tada je priča postajala sve veća, ispostavilo se da su američke obavještajne službe godinama pratile hiljade ciljeva u Evropi, uključujući njemačke građane, pa čak i telefonske razgovore kancelarke Angele Merkel.
Danska obavještajna agencija pomogla je američkoj Agenciji za nacionalnu bezbjednost (NSA) da špijunira evropske političare 2013. godine, uključujući njemačku kancelarku Angelu Merkel i predsjednika Frank-Walter Steinmeiera, izvijestio je u nedjelju list Suddeutsche Zeitung.
Prema izvještaju, iako je skandal sa prisluškivanjem izbio 2013. godine, novinari su tek nedavno dobili pristup izvještajima koji otkrivaju podršku danske odbrambene obavještajne službe (Forsvarets Efterretningstjeneste, FE) NSA. Njemački bliski partner i susjed navodno je pomagao i podržavao napore SAD u prisluškivanju kancelarke i predsjednika.
Takođe među onima koji su bili na meti prisluškivanja bio je i Peer Steinbruck, tadašnji kandidat za kancelara njemačke socijalističke partije lijevog centra (SPD).
Govoreći sa njemačkim članovima istraživačkog tima, Steinbruck je navodno rekao, iako je funkcionisanje obavještajnih agencija vitalno za zapadne države, činjenica da su danske vlasti špijunirale svoje saveznike dokazala je „da oni radije rade samostalno.”
Štaviše, Merkel i Steinmeier su navodno negirali da imaju „bilo kakvo saznanje“ o špijunskim operacijama koje vode danski zvaničnici.
Prema izvještajima evropskih medija, danska tajna služba obezbjedila je za američko prisluškivanje stanicu koja se nalazi u blizini Kopenhagena. Prema izvještajima, danska vlada je do 2015. godine saznala za ulogu tajne službe njihove zemlje u skandalu sa NSA.
Poslije otkrića bivšeg službenika NSA i uzbunjivača Edwarda Snowdena, počeli su da prikupljaju informacije o saradnji FE sa NSA između 2012. i 2014. godine u povjerljivom izvještaju Dunhammer, objavio je njemački NDR kanal.
Dokazi koje su prikupili pokazali su da je FE pomagao NSA u špijuniranju vodećih političara u Švedskoj, Norveškoj, Holandiji i Francuskoj, kao i u Njemačkoj.
Prema medijima, danska obavještajna služba takođe je pomagala američkoj špijunskoj agenciji u prikupljanju informacija o danskim ministarstvima spoljnih poslova i finansija, kao i o danskom proizvođaču oružja. Pored toga, FE je takođe sarađivao sa NSA na špijuniranju operacija protiv same američke vlade.
Na kraju, danska vlada primorala je cijelo rukovodstvo FE da podnese ostavku 2020. godine nakon što je otkrila stepen obavještajne saradnje dvije zemlje.
Edward Snowden postao je svjetski poznat u junu 2013. godine zbog uzbunjivanja oko ilegalne prakse prisluškivanja NSA, koja nije ciljala samo strane državljane i političke ličnosti, već i milione Amerikanaca.
Obavještajna agencija ciljala je na mnoge političare iz zemalja koje se smatraju partnerima SAD, što je rezultiralo ozbiljnom štetom po međunarodni imidž Washingtona.
Američke vlasti su u početku negirale takvu praksu, ali su pod pritiskom medija i javnosti priznale da je takav nadzor vršen i da su ga odobrile vladini zvaničnici. Kao rezultat toga, u septembru 2020. godine, američki savezni sud presudio je da je program masovnog nadzora nezakonit.
Nakon njegovih ogromnih otkrića, Snowden je pobjegao iz SAD u Hong Kong, a zatim u Rusiju, gdje je boravio na moskovskom aerodromu više od mjesec dana, dok su SAD pokušale da izdejstvuju njegovo izručenje na osnovu krivičnog gonjenja zbog optužbi za špijuniranje.
U ljeto 2014. Snowden je dobio azil u Rusiji i stekao trogodišnju dozvolu boravka, koja je kasnije produžena i zamijenjena stalnom. Prošlog novembra, Snowdenov ruski advokat naznačio je da 37-godišnjak, koji je u decembru postao roditelj, želi da postane ruski državljanin.
