Koju ulogu imaju učesnici jemenske krize?
SAHARTV - Mirovni pregovori o Jemenu u Kuvajtu zvanično su završeni, dok je mogućnost održavanja istih u budućnosti pod znakom pitanja. Nastavkom sukoba i koalicionih napada pod vođstvom Saudijske Arabije na nedužni jemenski narod krizu u ovoj zemlji čini još dramatičnijom.
U ovakvim uvjetima, postavlja se pitanje, koju ulogu imaju učesnici jemenske krize i u kom pravcu ide jemenska budućnost? Kuvajt je 100 dana bio domaćin pregovora o Jemenu, pokušavajući da bude posrednik u cilju rješenja jedne od najvećih regionalnih kriza. Kuvajt je preuzeo na sebe ulogu domaćina zbog svojih dobrih odnosa sa Rijadom. Međutim, postavlja se pitanje, šta se to događa u Jemenu što objašnjava šutnju međunarodne zajednice, uprkos upornom kršenju Ženevske konvencije, koje je, prema izveštajima međunarodnih organizacija, mnogo ozbiljnije nego u drugim ratovima koje su podržavale zapadne zemlje u Iraku, Siriji, Libiji, Gazi? Na čelu koalicije koju Ujedinjene nacije optužuju za ubijanje dvije trećine civila i uništavanje imovine je Saudijska Arabija, a podržavaju je SAD. Njihova operacija bombardovanja, u kojoj učestvuju i Bahrejn, Katar i Uedinjeni Arapski Emirati, nazvana je „Obnavljanje nade“. Uporedo sa bombardovanjem, Saudijska Arabija je uvela i blokadu prehrambenih proizvoda, energenata i humanitarne pomoći, uključujući i onu koju šalju Ujedinjene nacije. Bombarduju se civili, historijski spomenici, škole, bolnice, infrastruktura zemlje, elektro i hidrocentrale, uz upotrebu oružja koje zabranjuju međunarodne konvencije. Uprkos tome što su brojne humanitarne organizacije ukazale da se radi o ratnim zločinima, bombardovanje se nastavlja. Saudijska Arabija je jedan od glavnih saveznika SAD na Bliskom istoku, gdje učestvuju i u koaliciji protiv sirijskog predsjednika Bešara el-Asada. Za razliku od Sirije, gdje žele da sruše predsjednika koji im ne odgovara, SAD u Jemenu podržavaju maršala Abdu Rabe Mensura Hadija, koji je na vlast došao uz pomoć Rijada. Na prvim predsjedničkim izborima u ovoj zemlji, održanim 2012. godine, na kojima je bio jedini kandidat, izabran je sa 99,8 odsto glasova. Od 2004. godine traje pobuna Husa, koji su kao pripadnici manjinske populacije ustali protiv političke, ekonomske i društvene diskriminacije, zahtijevajući autonomiju kakvu su uživali prije 1962. godine. Ovaj sukob se pretvorio u građanski rat koji je doveo do državnog udara u januaru, kada su pobunjenici osvojili predsjedničku palatu u Sani. Na poziv odbjeglog predsjednika Jemena u ostavci, koji je našao utočište u Adenu, na jugu zemlje, Saudijska Arabija se uključila u sukobe i u martu pokrenula operaciju „Odlučujuća oluja“, sa ciljem da slomi otpor pobunjenika. SAD nisu samo podržale saudijsku kampanju bombardovanja, već su isporučile Saudijskoj Arabiji oružje. Između oktobra 2010. i 2014. godine administracija predsjednika Obame je potpisala sporazume o prodaji oružja Rijadu u iznosu od više od 90 milijardi dolara. SAD su prodale zalivskoj monarhiji ratne avione, oklopna vozila, rakete i bombe koje sada koriste u Jemenu. Prošlog septembra je zaključen ugovor u vrijednosti od milijardu dolara za isporuku raketa za bombardere koje su prethodno isporučili. U američkoj javnosti je ovo objašnjeno željom da se ublaži bojazan Saudijaca nakon sporazuma o nuklearnom programu sa Iranom. Za Saudijce je ovo bilo zeleno svjetlo da još jače udare na Jemen. Stoga vidimo da ratom u Jemenu najviše profitira SAD, kome i nije stalo do rješenja ove krize. Njegovi regionalni saveznici također slijede tu politiku ne znajući da srljaju u propast. Zato izjava specijalnog izaslanika UN-a za Jemen o nastavku pregovora i mogućem rješenju krize zvuči kao pokušaj da se javnost drži u uvjerenju da će pregovori biti nastavljeni, ali sa kakvim rezultatom, ostaje da vidimo.
