SAHAR

Lideri Evropske unije (EU) i njenih zemalja članica, u konsultaciji sa partnerima sa Zapadnog Balkana, usvojili su danas u Sofiji na Samitu EU-Zapadni Balkan Deklaraciju u kojoj su ponovili podršku evropskoj perspektivi regiona.

- EU pozdravlja zajedničku posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana evropskim vrijednostima i principima, kao i viziji jake, stabilne i ujedinjene Evrope, podržane našim historijskim, kulturnim i geografskim vezama i našim uzajamnim političkim, bezbjednosnim i ekonomskim interesima – navodi se u dokumentu.

Pozivajući se na samit u Solunu 2003. godine, kako se dodaje, EU ponovo potvrđuje svoju nedvosmislenu podršku evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana. Nadovezujući se na do sada postignuti napredak, partneri sa Zapadnog Balkana ponovo potvrđuju svoju posvećenost evropskoj perspektivi kao svom čvrstom strateškom izboru, a u cilju jačanja njihovih napora i uzajamne podrške. Kredibilitet ovih napora zavisi od jasne javne komunikacije.

U Deklaraciji se navodi da je EU odlučna da pojača i intenzivira svoje angažovanje na svim nivoima radi pružanja podrške političkim, ekonomskim i društvenim transformacijama u regionu, uključujući i kroz jaču pomoć zasnovanu na opipljivom napretku u vladavini prava, kao i u socijalnoekonomskim reformama na strani partnera sa Zapadnog Balkana.

EU, kako se dodaje u dokumentu, pozdravlja posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana davanju prvenstva demokratiji i vladavini prava, posebno u pogledu borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, dobrog upravljanja, kao i u pogledu poštovanja ljudskih prava i prava pripadnika manjina. Njihovo efikasno sprovođenje reformi zasniva se na ovim osnovama. Civilno društvo i nezavisni mediji igraju ključnu ulogu u procesu demokratizacije.

EU podržava partnere sa Zapadnog Balkana u njihovoj posvećenosti nastavku jačanja dobrih susjedskih odnosa, regionalne stabilnosti i uzajamne saradnje. To naročito uključuje pronalaženje i primjenjivanje definitivnih, inkluzivnih i obavezujućih rješenja za njihove bilateralne sporove ukorijenjene u nasljeđu iz prošlosti i ulaganje dodatnih napora u pomirenje.

- Izgradnja guste mreže veza i prilika u regionu i u EU od ključnog značaja za približavanje naših građana i ekonomija, kao i za jačanje političke stabilnosti, ekonomskog prosperiteta, kulturnog i društvenog razvoja. Nadovezujući se na ostvareni napredak, uključujući i kroz regionalne inicijative, zalažemo se za značajno jačanje mogućnosti povezivanja u svim dimenzijama: transportnoj, energetskoj, digitalnoj, ekonomskoj i ljudskoj - dodaje se u Deklaraciji. 

EU je saglasna sa unapređenjem tržišnog i investicionog okruženja na Zapadnom Balkanu radi bržeg kretanja ka digitalnoj ekonomiji i održivom i ekološkom društvu u skladu sa Pariskim ugovorom. Energetska sigurnost će imati prioritet, uključujući kroz unapređenu energetsku efikasnost, bolju prekograničnu povezanost, diversifikaciju izvora i trasa, kao i kroz uravnotežen energetski miks sa boljom integracijom obnovljive energije.

Poseban naglasak će, dodaje se u Deklaraciji, biti stavljen na kreiranje daljih mogućnosti za mlade, uz obezbjeđivanje da to doprinosi socio-ekonomskom razvoju Zapadnog Balkana.

U tom smislu, EU pozdravlja posvećenost partnera sa Zapadnog Balkana, između ostalog, ubrzanom sprovođenju pravnih tekovina iz Ugovora o energetskoj zajednici i Ugovora o transportnoj zajednici, radi eliminisanja svih administrativnih prepreka na granicama, učešća na regionalnom tržištu električne energije i hitnog sprovođenja Višegodišnjeg akcionog plana za razvoj regionalnog ekonomskog prostora iz jula 2017. godine. EU će nastaviti da podržava ove napore.

- EU i partneri sa Zapadnog Balkana dijele brojne bezbjednosne izazove koji zahtijevaju koordinirane individualne i kolektivne aktivnosti. Kada sarađujemo, možemo efektivno da riješimo ove izazove. Naša saradnja na zaustavljanju nezakonitih migracionih tokova pokazala je svoju vrijednost i nastavićemo sa njenim daljim razvojem - navodi se.

Borba protiv terorizma i ekstremizma, uključujući i borbu protiv finansiranja, radikalizacije i vraćanja stranih terorističkih boraca, stoji u Deklaraciji, zahtijeva našu intenzivnu saradnju.

EU i partneri sa Zapadnog Balkana u Deklaraciji potvrđuju da su rezultati borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala od ključnog značaja za političku i socio-ekonomsku transformaciju regiona, kao i za stabilnost i bezbjednost u regionu, koji su u najboljem interesu njihovih građana. EU pozdravlja njihovu posvećenost preduzimanju odlučnih akcija, u saradnji sa EU i u međusobnoj saradnji, protiv trgovine ljudima, uzgoja droge i krijumčarenja ljudi, droge i oružja.

EU pozdravlja doprinos partnera sa Zapadnog Balkana njihovoj Zajedničkoj spoljnoj i bezbjednosnoj politici (ZSBP) u svim njenim aspektima i očekuje progresivno produbljivanje saradnje na ovom polju, posebno u pogledu jačanja usklađenosti, prvenstveno u pogledu važnih pitanja od zajedničkog interesa.

Dezinformisanje i druge hibridne aktivnosti biće predmet zajedničke borbe kroz jaču saradnju na polju prilagodljivosti, sajber bezbjednosti i strateške komunikacije.

 -Radi ubrzanog poboljšanja života naših građana u oblasti povezivanja i bezbjednosti u pogledu evropske perspektive Zapadnog Balkana, danas, koristeći relevantne aspekte saopštenja Komisije usvojenog 6. februara 2018. godine, EU predstavlja Prioritete programa samita u Sofiji za EU i Zapadni Balkan, koji je priložen uz ovu Deklaraciju - navodi se u Deklaraciji.

EU pozdravlja namjeru Hrvatske da bude domaćin samita EU – Zapadni Balkan tokom svog predsjedavanja 2020. godine.

(Fena)